Fikirtepede 600 m ve 2/3 gerçekti hayal oldu !

Onlarca kanunu devre dışı bırakarak iki yıldır uygulanan “Kentsel Dönüşüm” Yasası’nın keyfi uygulamaları Anayasa Mahkemesi’ne takıldı.

Haber Türkten Muharrem Sarıkaya' nın yazısına göre, Mayıs 2012’den beri, özellikle de İstanbul’da Fikirtepe, Fatih Sultan Mehmet, Armutlu, Rumelihisarı, Derbent, Atışalanı ve Esenler’in de arasında bulunduğu 40 bölgede...

Ankara’da ise Dikmen Vadisi, Mamak ve Karakusunlar’ın da arasında bulunduğu 16 alan olmak üzere Türkiye’nin 121 bölgesinde 2 yıldır uygulanan Kentsel Dönüşüm Yasası’nın önemli maddelerini Anayasa Mahkemesi iptal etti.

Bundan böyle Fikirtepe’de dönüşümden zarar görenler veya Fatih Sultan Mehmet Mahallesi’nde “öngörüm” hakkının elinden alınacak olmasına itiraz edenler, Rumelihisarı’nda kamu malının zarar gördüğüne inananlar yürütmeyi durdurabilecek.

Eğer hak ihlaline uğradıysa dava açıp karşılığını alacak; çünkü yasa mahkemeye gitmesini engelliyordu.

İlginç olan ise Anayasa Mahkemesi’nin kararının üzerinden iki haftaya yakın zaman geçmiş olmasına karşın, Türkiye’nin diğer gündemi arasında fark edilmemesi...

NE GETİRİYORDU?

Oysa, “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun” adı altında çıkarılan yasa, Çevre Bakanlığı ile TOKİ’ye çok geniş yetkiler tanıyordu.

Sahibinin itirazına, afet riski bulunmamasına rağmen bir binayı TOKİ yıkabiliyor; Boğaziçi Öngörüm Yasası’na dayanarak deniz gören evin önüne çok katlı bina yapılmasına izin verilebiliyordu.

Benzer şekilde mülk sahiplerinin zeytinlik, sahil kenarı, orman, kültür varlığı gibi yasaların kendisine tanıdığı haklardan yararlanarak kentsel dönüşümden arazilerini koruma hakkı ellerinden alınıyordu.

Veya İstanbul Fatih Sultan Mehmet Mahallesi’nde yaşandığı gibi bu alanlarda yasaklama getiren kanunların engelini ortadan kaldırarak çok katlı yapılaşmanın önünü açıyordu.

Askeri yasak bölgelerin imara açılması kolaylaştırılırken, Bakanlar Kurulu kararıyla kamu arazilerinin TOKİ’ye doğrudan devrine olanak tanınıyor, üzerine konulacak binaların da kamu ihalesi yerine davet usulüyle yapılmasına fırsat veriliyordu.

Anayasa Mahkemesi, aldığı kararla TOKİ ve Çevre Bakanlığı’na geniş yetkiler tanıyan yasanın önemli maddelerini CHP’nin başvurusu doğrultusunda iptal etti.

Konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıyanlardan biri olan CHP Milletvekili Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, “veto yeterli olmamakla birlikte hak gasplarını kaldıracağını” söyledi.

TOKİ’nin belediyelerin imar planlarına bakmadan hareket etmesini sağlayan maddelerin de iptal edildiğini anımsatan Eyidoğan, hak sahiplerini dava açmaya çağırdı.

FSM KURTULDU

Konunun uzmanı Galatasaray Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Özge Aksoylu da iptalin etkisinin bazı yerlerde daha çok görüleceğini belirtip ekledi:

“Örneğin yasa ile FSM Mahallesi’nde 4 kattan daha yüksek yapılaşmaya getirilen izin kalktı. Arkada oturan boğazı görmeye devam edecek. Fikirtepe’de hak sahiplerinin dava açma hakkı alınmıştı, bu da kalktı. Rumelihisarı’ndaki Polis Okulu ile ilgili itiraz hakkı da yeniden elde edildi. Ama bütün bunlara rağmen iptaller yeterli değil. Tarlabaşı, Sulukule ve Okmeydanı gibi projeler başka kanun kapsamında sürüyor...”

Aksoylu, bu sözlerine gerekçe olarak, bazı maddeleri iptal olmakla birlikte kanunun bedeninin önemli bölümünün korunmuş olmasını gösterdi. İki yıl önce büyük umutlar yüklenerek çıkarılan kanun, aradan geçen sürede çok sayıda şikâyete konu oldu. Sonunda Anayasa Mahkemesi bazı maddelerini iptal etti, birçok kanundaki gibi sil baştan süreci burada da başladı

AnayasaMahkemesi’nin maddelerini iptal ettiği kanunun uygulandığı bazı iller

ADANA
SEYHAN / Fatih - 2000 Evler ve İsmet Paşa mahalleleri
YÜREĞİR / Cumhuriyet (Batı) ve Köprülü mahalleleri
ÇUKUROVA / Belediyeler Mahallesi

ANKARA
ALTINDAĞ / Atıf Bey - Beşikkaya - G. Çalışkanlar - Gültepe - Hacılar - Önder ve Seyfi Demirsoy mahalleleri
ÇANKAYA / Akpınar - Dikmen Vadisi - Karakusunlar ve Namık Kemal mahalleleri MAMAK / 4. Etap - 5. Etap - 6. Etap - Anayurt ve Gülseren mahalleleri
ELMADAĞ / Yenice Yeni Doğan Mahallesi

İSTANBUL
BAYRAMPAŞA / Vatan Mahallesi
BEŞİKTAŞ / Etiler Rumelihisarı Mahallesi
BEYOĞLU / İstiklal - Örnektepe ve Sütlüce mahalleleri
GAZİOSMANPAŞA / Bağlarbaşı - Hayrettin Paşa - Kazım Karabekir - Merkez - Mevlana - Pazar İçi (Güney) - Pazar İçi Mahallesi (Kuzey) Yenimahalle - Bağlarbaşı - Yıldıztabya (Batı) - Yıldıztabya (Doğu) ve Sarıgöl mahalleleri
KÜÇÜKÇEKMECE / Fatih ve Kanarya mahalleleri SARIYER / Armutlu ve Derbent mahalleleri
ZEYTİNBURNU / Sümer Mahallesi GÜNGÖREN / Tozkoparan Mahallesi
BAĞCILAR / Demirkapı - Evren - Göztepe - Mustafa Kemal ve Çınar İnönü mahalleleri
ESENLER / Atışalan Havaalanı - Esenler Çiftehavuzlar - Oruç Reis ve Tuna mahalleleri
SULTANGAZİ / Cumhuriyet Mahallesi KADIKÖY / Fikirtepe Mahallesi
KARTAL / Yunus - Kordonboyu (1. Etap) ve Kordonboyu (2. Etap) mahalleleri
PENDİK / Dumlupınar ve Kaynarca mahalleleri ÜSKÜDAR / Burhaniye Mahallesi
TUZLA İçmeler Mahallesi

İZMİR
MENEMEN / Ahihıdır - Tülbentli - Zafer - Kazım Paşa ve Esat Paşa mahalleleri
NARLIDERE / Çatal Kaya ve İnönü Atatürk mahalleleri
KARABAĞLAR / Âşık Veysel - Osman Aksüner ve Aydın mahalleleri

Kanunun iptal edilen maddeleri

Anayasa Mahkemesi’nin iptaliyle kanun kapsamında uygulanacak planlar, İmar Kanunu ya da özel kanunlarda imara ilişkin tüm mevzuatın uygulanmayacağına ilişkin hükümler kaldırıldı.

Ayrıca kanun kapsamındaki iskânlarda yapılacak iş ve işlemlerde, Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması, Orman, Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlar, Milli Savunma Bakanlığı İskân İhtiyaçları İçin Sarfiyat İcrası ve Gayrimenkullerden Lüzumu Kalmayanların Satılmasına Salahiyet Verilmesi, Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri, Turizmi Teşvik, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma, Kıyı, Mera, Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı kanunlarının yasaklayıcı hükümlerini ortadan kaldıran maddeleri iptal edildi.
Tapuda arsa sahipliğinin payları üzerine ipotek konulmasına olanak sağlayan düzenleme de ortadan kaldırdı.
Kamu idarelerininmülkiyetindeki taşınmazların Bakanlar Kurulu kararıyla TOKİ veya idareye bedelsiz devrine olanak sağlayan hükümde artık yok.
Yasanın uygulanacağı alanlarda riskli olmadığı halde yıkılan yapının imar ve yapılaşma işlemleri de durdurulamayacak.
Bakanlık veya idarece yapılan yıkımmasrafı için mal sahibinin tapu kaydına ipotek konulamayacak.
“Bu kanun uyarınca tesis edilen işleme karşı açılan davalarda yürütmenin durdurulması verilemez” hükmü kalktı.
Kanunla yapılan işler için muhatabın adresinin “adrese dayalı nüfus kayıt adresi” olmasını zorunlu kılan hüküm kalktı.
Kamu kaynağı kullanılarak gerçekleştirilen mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin davet usulüyle yapılmasının yolu kaldırıldı.